Cinnamon In Diabetes Diet | मधुमेह (Diabetes) आजकाल प्रत्येक घरटी असणारा विकार आहे. मधुमेहाला एक आजार समजतात पण चुकीच्या जीवनशैलीमुळे किंवा ठराविक रुग्णाच्या बाबतीत जनुकीय गुंतागुंतीमुळे होणार हा एक दीर्घकालीन विकार (a chronic disease) आहे.
मधुमेह हा विकार आपलं स्वादुपिंड पुरेशा प्रमाणात इंसुलिन (Insulin) तयार करत नाही किंवा शरीराने तयार केलेले इन्सुलिन प्रभावीपणे वापरता येत नाही तेव्हा होतो. इन्सुलिन हा हार्मोन आहे जे रक्तातील ग्लुकोज नियंत्रित करतो. या विकारात जेव्हा इंसुलिन तयार होत नाही किंवा प्रभावीपणे शरीरात वापरले जात नाही तेव्हा रक्तातील साखर अनियंत्रित होऊन सामान्याप्रमाणापेक्षा जास्त वाढते.
जेवणानंतर किंवा काहीही खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखर वाढणं हे अगदी नैसर्गिक आहे पण जेव्हा साखरेचे प्रमाण नेहमीच मर्यादेपेक्षा जास्त असेल तर मधुमेह आहे हे निदान केलं जाते.
दालचिनी | Cinnamon
मराठीत दालचिनी आणि इंग्रजीत सिनामोम (Cinnamon) या शब्द प्राचीन ग्रीक व्यापाऱ्यांकडून kínnamon पासून उचलण्यात आला आहे.
दालचिनीला प्राचीन राष्ट्रांमध्ये इतके मोलाचे स्थान होते की ते सम्राटांसाठी आणि अगदी देवांनासुद्धा एक नवसाला भेट म्हणून दिले जात असे.
Cinnamon Scientific Name and Family | दालचिनीचे वैज्ञानिक नाव
सिनामोम वेरम(Cinnamomum verum) ज्याचे लॅटिनमधून भाषांतर “खरे दालचिनी” असे केले जाते, या मसाल्यांचे मूळ आपल्या भारत, श्रीलंका, बांगलादेश आणि म्यानमार देशांत आहे. दालचिनी कॅसिया (Cinnamomum cassia /cassia / कॅसिया) हा आपल्या दालचिनी मसाल्याचा जुळा भाऊ पण मूळचा चीन येथील आहे. आधुनिक युगात दालचिनी म्हणून कापणी केलेल्या आणि विकल्या जाणार्‍या संबंधित प्रजाती, व्हिएतनाम (“सायगॉन दालचिनी”), इंडोनेशिया आणि उष्ण हवामान असलेल्या इतर आग्नेय आशियाई देशांतील आहेत.
Cinnamon किंवा दालचिनी विविध पदार्थांमध्ये एक वेगळी चव जोडण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरली जाते. दालचिनी हा सुगंधी मसाला हा केवळ पाककला जगाचाच एक भाग नाही तर प्राचीन आयुर्वेदातील उपचार पद्धतींमध्येही तो वापरला जातो. दालचिनीमध्ये अनेक औषधी गुणधर्म आहेत आणि त्यातील एक प्रमुख गुणधर्म म्हणजे मधुमेहाच्या समस्येला तोंड देण्याची क्षमता. दालचिनीमध्ये काही गुण असतात जे साखरेची पातळी राखण्यास मदत करतात.
दालचिनीचे वैद्यकीय फायदे | Cinnamon Medicinal Uses
- अँटिऑक्सिडंट्स असतात | Antioxidants Rich – दालचिनीमध्ये मोठ्या प्रमाणात अँटिऑक्सिडंट्स असतात जे शरीराला ऑक्सिडेटिव्ह तणाव कमी करण्यास मदत करतात, हे पेशींचे नुकसान होते जे मुक्त रॅडिकल्समुळे होते. ऑक्सिडेटिव्ह तणाव हे टाइप-2 मधुमेहासह अनेक जुनाट आजारांच्या विकासास कारणीभूत आहे.
- इंसुलिनची संवेदनशीलता वाढू शकते – मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये, स्वादुपिंड पुरेसे इंसुलिन तयार करू शकत नाही किंवा पेशी इंसुलिनला योग्य प्रतिसाद देऊ शकत नाहीत, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी अस्थिर होते. एनसीबीआयच्या मते, दालचिनी सेवन केल्यानंतर लगेचच इन्सुलिनची संवेदनशीलता वाढवते.
- जेवणानंतर रक्तातील साखरेची पातळी कमी करते – तुम्ही घेतलेल्या कर्बोदकांमधे अवलंबून, रक्तातील साखरेची पातळी लक्षणीयरीत्या वाढू शकते. दालचिनीचा एक तुकडा जेवणानंतर रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवण्यास मदत करू शकते. वैज्ञानिकदृष्ट्या बोलायचे झाले तर ते पोट रिकामे होण्याचे काम कमी करते आणि पाचक एन्झाईम्स अवरोधित करते.
- मधुमेहाशी संबंधित इतर आजारांचा धोका कमी होतो – दालचिनी हृदयविकार आणि रक्तदाब यांसारख्या इतर आरोग्यविषयक स्थितींचा धोका कमी करण्यास देखील मदत करते. एका अभ्यासात असे आढळून आले की 12 आठवडे किमान दोन ग्रॅम दालचिनीचे सेवन केल्यास सिस्टोलिक आणि डायस्टोलिक दोन्ही रक्तदाब लक्षणीयरीत्या कमी होतो.
Cinnamon In Diabetes Diet | दालचिनीचा मधुमेह नियंत्रणासाठी उपयोग
- दालचिनीचे पाणी प्या | Drink Cinnamon water – मधुमेहासाठी दालचिनीचे सेवन करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे मसाल्यात मिसळलेले पाणी पिणे. दालचिनीचा २ इंच तुकडा किंवा साल एका ग्लास पाण्यात भिजवा. रात्रभर राहू द्या आणि सकाळी रिकाम्या पोटी ते प्या.
- साखरे ऐवजी दालचिनी वापरा | Replace sugar with Cinnamon – दालचिनीची काह हि सौम्य गोड असते तेव्हा नैसर्गिक गोडवा म्हणून दालचिनी वापरली जाऊ शकते आणि केक सारख्या सर्व प्रकारच्या मिष्टान्नांसाठी तसेच खीर, हलवा आणि बर्फी सारख्या पारंपारिक भारतीय गोड पदार्थांसाठी साखरेचा एक आरोग्यदायी पर्याय म्हणून देखील वापरला जाऊ शकतो.
- दालचिनी चहा किंवा कॉफी प्या | Drink Cinnamon Tea or Cofee – दालचिनीची पावडर घालून मसालेदार चहा (मसाला चाय) बनवा किंवा तुम्ही बनवत असलेल्या कॉफीमध्ये काही दालचिनीची पावडर घाला. दालचिनीची नैसर्गिक हलकी गोड चव तसेच विविध आरोग्य फायदेशीर गुणधर्म तुमच्या गरम पेयाची लज्जत वाढवतील.
- तुमच्या जेवणात दालचिनीचा वापर करा – तुमच्या जेवणाच्या डिशमध्ये दालचिनी पावडर घाला. तुम्ही तुमच्या जेवणावर, ओट्सवर, सॅलडवर दालचिनीची पावडर शिंपडून तुमच्या डिशला नैसर्गिक गोड चव मिळवून तुम्ही कृत्रिम गोड पदार्थ, मध टाळू शकता. तुमच्या चपातीच्या पीठ मळतांना सुद्धा तुम्ही त्यांत थोडी दालचिनी पावडर वापरू शकता.
हा लेख / ब्लॉग तुम्हांला कसा वाटला, आम्हाला येथे लिहा आणि आम्हाला कळवा.